อาหารทางการแพทย์สามารถใช้เป็นอาหารสายยางแก่ผู้ป่วยได้หรือไม่อาหารทางการแพทย์ เป็นอาหารสำหรับใช้เป็นโภชนาการบำบัดสำหรับผู้ป่วยเฉพาะโรคหรือผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับประทานอาหารเองได้ ซึ่งในผู้ป่วยที่ร่างกายขาดพลังงานและสารอาหารที่จำเป็นจากโรคหรือภาวะต่างๆ สิ่งหนึ่งที่จะเข้ามาช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารและความต้องการอย่างเหมาะสมนั่นก็คืออาหารทางการแพทย์ ในปัจจุบันอาหารทางการแพทย์มีให้เลือกหลากหลายชนิดและมีหลากหลายสูตรเพื่อให้เลือกให้เหมาะสมกับโรคของผู้ป่วย ซึ่งแต่ละชนิดก็จะมุ่งเน้นให้ตรงกับความต้องการของร่างกายโดยเฉพาะ อาจจะอยู่ในรูปที่ใช้รับประทานหรือดื่มแทนอาหารหลักหรือในบางกรณีอาจดื่มเพื่อเป็นการเสริมอาหารบางมื้อและสำหรับใช้เป็นอาหารทางสายยางแก่ผู้ป่วยได้
ซึ่งหลายคนมีข้อสงสัยว่าอาหารทางการแพทย์สามารถใช้เป็นอาหารสำหรับผู้ป่วยที่ให้ทางสายยางได้หรือไม่ ตอบก่อนว่าการให้อาหารทางสายยางแก่ผู้ป่วยนั้น สามารถใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถรับประทานอาหารเองได้หรือผู้ป่วยที่หมดสติ ซึ่งร่างกายมีความจำเป็นที่ต้องได้รับสารอาหารเป็นประจำอยู่แล้ว หากร่างกายไม่ได้รับสารอาหารอาจจะทำให้อาการป่วยแย่ลงหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นได้ เพราะฉะนั้น อาหารทางการแพทย์ ก็สามารถใช้เป็นอาหารสำหรับให้ผู้ป่วยทางสายยางได้เช่นเดียวกัน เนื่องจากอาหารทางการแพทย์สามารถนำมาชง ทำให้เป็นของเหลวเพื่อให้ไหลผ่านเข้าทางสายยางให้อาหารได้ เพราะฉะนั้นอาหารทางการแพทย์จึงตอบโจทย์ในเรื่องของการให้อาหารทางสายยาง ซึ่งโดยปกติแล้วการให้อาหารทางสายยาง จะใช้เป็นอาหารปั่นผสมหรืออาหารเหลวใส โดยใช้สายยางให้อาหารเป็นตัวนำอาหารเข้าสู่ร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นทางรูจมูกหรือทางหน้าท้อง เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วนและเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
สำหรับสารอาหารส่วนใหญ่ ที่มีอยู่ในอาหารทางการแพทย์ ได้แก่คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน ซึ่งสารอาหารเหล่านี้ อาจจะถูกดัดแปลงให้ย่อยง่ายหรือผ่านการย่อยมาแล้วบางส่วน เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมได้ง่ายและนำไปใช้ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งอาหารทางการแพทย์ หากพูดในแง่ของอาหารทางสายยางแล้ว ถือว่ามีประสิทธิภาพเพราะเป็นอาหารที่ย่อยง่ายโดยที่ ระบบย่อยอาหารไม่ต้องทำงานหนักซึ่งอาหารทางการแพทย์บางชนิด อาจจะมีการเพิ่มสารอาหารให้สอดคล้องกับความต้องการและความสามารถของร่างกายในการนำไปใช้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอภายในร่างกาย
แต่อย่างไรก็ตาม ต้องบอกก่อนว่าอาหารทางการแพทย์ไม่ได้มีจุดประสงค์หรือมีสรรพคุณในการรักษาโรคและไม่ใช่ยาแต่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาหรือบรรเทาอาการของโรคต่างๆได้ และที่สำคัญยังป้องกันภาวะโภชนาการขาดหรือที่เราเรียกว่าภาวะขาดสารอาหาร ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นในระหว่างการรักษาได้ ทั้งนี้อาหารทางการแพทย์ ยังสามารถใช้เป็นอาหารหลักแทนอาหารในแต่ละมื้อได้สำหรับผู้ที่รับประทานอาหารไม่ได้ตามปกติ รวมถึงผู้ป่วยที่มีร่างกายไม่สามารถย่อยดูดซึมอาหารได้ ทั้งนี้ยังช่วยป้องกันการขาดสารอาหารลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนหรืออัตราการเสียชีวิตได้เนื่องจากร่างกายขาดสารอาหารที่จะส่งผลทำให้ภูมิคุ้มกันลดลงไปด้วยดู ในปัจจุบันนี้อาหารทางการแพทย์มีให้เลือกมากมาย ทั้งสำหรับเด็กโดยเฉพาะ นั่นก็คือสูตรสำหรับเด็กที่ไม่ยอมรับประทานข้าวหรือรับประทานอาหารหลักได้น้อย
อย่างไรก็ตาม อาหารทางการแพทย์ยังสามารถใช้เป็นอาหารเสริมเพื่อเพิ่มพลังงานให้กับผู้ที่รับประทานหารเองได้แต่ได้รับปริมาณและพลังงานของสารอาหารที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เช่น ผู้สูงอายุที่อาจจะมีปัญหาเกี่ยวกับการรับประทานอาหารเช่น ภาวะเบื่ออาหาร รวมไปถึงปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะเบื่ออาหาร หรือมีปัญหาในเรื่องของการบดเคี้ยวอาหารทำให้การรับประทานอาหารนั้นลดประสิทธิภาพลง รวมไปถึงผู้ป่วยหลังผ่าตัดที่สามารถรับประทานอาหารได้น้อย โดยแพทย์จะทำการพิจารณาให้ใช้อาหารทางการแพทย์เป็นอาหารเสริม
สำหรับสร้างพลังงานและสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายทำให้การรักษามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม สำหรับใครที่อยากใช้อาหารทางการแพทย์หรือหาซื้ออาหารทางการแพทย์มารับประทานเอง ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพราะอาหารทางการแพทย์ส่วนใหญ่มีใยอาหารที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เพราะฉะนั้นควรที่จะเลือกชนิด เลือกสูตร ให้ถูกต้องเพราะร่างกายของเรามีความต้องการสารอาหารที่แตกต่างกัน ซึ่งอาหารทางการแพทย์แต่ละชนิดก็มีคุณสมบัติที่แตกต่างกันเช่นเดียวกัน ดังนั้นควรได้รับคำแนะนำก่อนการซื้ออาหารทางการแพทย์มาใช้เพราะจะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ไม่สมดุลได้ อย่างไรก็ตาม ทางเราอยากให้ทุกคนเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ในปริมาณที่เหมาะสมต่อความต้องการของร่างกายเพื่อป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อนต่างๆ รวมไปถึงควรหมั่นออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกายได้มีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ ทำให้สามารถใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่
