ประสบการณ์ผ่าตัดหัวใจ บายพาสหัวใจ (CABG) ถือเป็นการผ่าตัดใหญ่ที่ช่วยชีวิตผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบให้กลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีอีกครั้ง แม้จะเป็นเรื่องที่น่ากังวล
แต่การทำความเข้าใจในแต่ละขั้นตอนจะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีความพร้อมลดความกังวลได้มาก
1. ช่วงก่อนการผ่าตัด: การตัดสินใจที่ยากลำบากก่อนการผ่าตัด ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอาการเจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย หรือมีอาการหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน หลังจากแพทย์วินิจฉัยและพบว่าหลอดเลือดหัวใจตีบหลายเส้น
จนไม่สามารถรักษาด้วยการทำบอลลูนหรือใส่ขดลวดได้ การผ่าตัดบายพาสจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ช่วงนี้คือช่วงที่ผู้ป่วยต้องเผชิญหน้ากับความกังวล ความกลัว และความไม่แน่ใจ
การพูดคุยกับแพทย์อย่างละเอียดเพื่อทำความเข้าใจถึงความเสี่ยงและผลลัพธ์ที่คาดหวังได้เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง รวมถึงการได้รับการสนับสนุนทางจิตใจจากครอบครัวและคนรอบข้าง
2. วันผ่าตัด: การเตรียมตัวและความเชื่อมั่นเมื่อถึงวันผ่าตัด ผู้ป่วยจะถูกเตรียมความพร้อมทั้งร่างกายและจิตใจ แพทย์จะงดน้ำและอาหาร มีการโกนขนบริเวณที่ต้องผ่าตัด และเตรียมสายต่างๆ ก่อนนำเข้าห้องผ่าตัด
ผู้ป่วยหลายคนเล่าว่าความรู้สึกในช่วงนี้คือความสงบและวางใจในทีมแพทย์และพยาบาล การผ่าตัดบายพาสมักใช้เวลาประมาณ 3-6 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับจำนวนเส้นเลือดที่ต้องทำทางเบี่ยง
หลังจากนั้นผู้ป่วยจะถูกย้ายไปที่หอผู้ป่วยวิกฤต (CCU หรือ ICU) เพื่อเฝ้าระวังอาการอย่างไกล้ชิด
3. ช่วงหลังผ่าตัดในห้อง ICU: การฟื้นตัวในระยะวิกฤตหลังจากผ่าตัด ผู้ป่วยจะถูกย้ายมาที่ห้อง ICU เพื่อให้แพทย์และพยาบาลดูแลอย่างไกล้ชิด ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บปวดบริเวณแผลผ่าตัด และมีสายระโยงระยางเต็มไปหมด เช่น สายระบายเลือด ท่อช่วยหายใจ หรือสายน้ำเกลือ
อาการเจ็บแผลจะดีขึ้นเมื่อได้รับยาแก้ปวดอย่างสม่ำเสมอ โดยทั่วไปผู้ป่วยจะอยู่ในห้อง ICU ประมาณ 1-2 วัน เมื่ออาการคงที่และสามารถหายใจเองได้ดีแล้วจึงจะย้ายไปที่ห้องพักปกติ
4. การพักฟื้นที่ห้องพักปกติ: เริ่มต้นชีวิตใหม่เมื่อย้ายมาห้องพักปกติ ผู้ป่วยจะได้รับการทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง เพื่อฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาแข็งแรงโดยเร็วที่สุด การฝึกเดินเป็นก้าวแรกที่สำคัญ การเดินช้าๆ ในระยะสั้นๆ
จะช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานได้ดีขึ้น ผู้ป่วยต้องดูแลแผลผ่าตัดที่หน้าอกและบริเวณที่นำเส้นเลือดมาทำบายพาส (เช่น ขาหรือแขน) ให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ
5. กลับบ้านและการดูแลตัวเองในระยะยาว: ชีวิตหลังการผ่าตัดการฟื้นตัวเต็มที่หลังการผ่าตัดใช้เวลาประมาณ 6-8 สัปดาห์ ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ แต่ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างอย่างเคร่งครัด
อาหาร: ลดอาหารรสจัด อาหารเค็ม อาหารมัน และอาหารแปรรูป เน้นผัก ผลไม้ และอาหารที่มีกากใยสูง
การออกกำลังกาย: เริ่มต้นจากการเดิน และค่อยๆ เพิ่มความเข้มข้นขึ้นตามคำแนะนำของแพทย์
การพักผ่อน: นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ควรนอนดึก
งดบุหรี่และแอลกอฮอล์: สิ่งเหล่านี้จะทำให้หลอดเลือดกลับมาตีบได้อีกครั้ง
พบแพทย์ตามนัด: การตรวจสุขภาพตามนัดหมายเป็นสิ่งสำคัญในการติดตามผลการรักษาและควบคุมปัจจัยเสี่ยง
ประสบการณ์ผ่าตัดบายพาสหัวใจไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เมื่อผ่านพ้นไปแล้ว ผู้ป่วยหลายคนรู้สึกเหมือนได้รับชีวิตใหม่ พวกเขาสามารถกลับมาทำกิจกรรมที่เคยทำได้อีกครั้ง และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ
การมองโลกในแง่ดี ความมีวินัย และการได้รับการสนับสนุนจากคนรอบข้าง
หมอหัวใจ คือปัจจัยสำคัญที่ทำให้การฟื้นตัวเป็นไปอย่างราบรื่นและประสบความสำเร็จ
