หมวดบอร์ดฝากประชาสัมพันธ์ต่างๆ (เปิดเป็นสาธารณะ 7 พ.ย. 60) => จิปาถะทั่วไป (ไม่มีกลุ่ม) => ข้อความที่เริ่มโดย: siritidaphon ที่ 29 ธันวาคม 2566, เวลา 14:04:22 น.
-
โรคนี้หมายถึงภาวะที่มีสิ่งหลุด (embolus) อุดตันหลอดเลือดแดงในปอด ทำให้เนื้อเยื่อปอดขาดเลือด เกิดอาการหายใจลำบาก อาการมักเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน และหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ก็จะเป็นอันตรายถึงเสียชีวิตในเวลารวดเร็วได้
ส่วนใหญ่เกิดจากลิ่มเลือดหลุดลอยจากหลอดเลือดดำที่บริเวณขาหรือแขน เข้ามาอุดตันในหลอดเลือดแดงปอด ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนสำคัญของภาวะหลอดเลือดดำส่วนลึกมีลิ่มเลือด
ส่วนน้อยที่เกิดจากสิ่งหลุดที่ไม่ใช่ลิ่มเลือด*
ในบทนี้จะกล่าวถึงเฉพาะภาวะสิ่งหลุดอุดตันหลอดเลือดแดงที่เกิดจากลิ่มเลือด
*ส่วนน้อยอาจเป็นสิ่งหลุดในลักษณะอื่น เช่น น้ำคร่ำที่หลุดเข้าไปในหลอดเลือดดำอุ้งเชิงกรานขณะคลอดบุตร, ไขมันที่หลุดจากไขกระดูกเข้าไปในกระแสเลือดเมื่อมีกระดูกหัก, เศษเนื้องอกของอวัยวะต่าง ๆ, ฟองอากาศที่เกิดจากการฉีดยา ให้เลือด หรือน้ำเกลือทางหลอดเลือดดำ
สาเหตุ
เกิดจากมีสิ่งหลุด (embolus) ลอยผ่านหัวใจเข้ามาในหลอดเลือดแดงปอด สิ่งหลุดมักเป็นลิ่มเลือด (thrombus) ที่หลุดลอยมาจากหลอดเลือดดำ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นลิ่มเลือดที่เกิดขึ้นที่บริเวณขา ส่วนน้อยอาจเป็นลิ่มเลือดที่บริเวณอื่น
อาการ
ขึ้นกับขนาดและจำนวนสิ่งหลุดที่ไปอุดตัน ซึ่งมีผลต่อปริมาณเนื้อปอดที่ตายจากการขาดเลือด ในกรณีสิ่งหลุดมีขนาดเล็กและปริมาณน้อย ก็อาจไม่ทำให้เกิดอาการแสดงใด ๆ ก็ได้
แต่ส่วนใหญ่โรคนี้มักทำให้ผู้ป่วยมีอาการหายใจหอบซึ่งเกิดขึ้นรวดเร็วฉับพลัน บางรายอาจมีอาการแรกเริ่มคือ รู้สึกศีรษะโหวง ๆ เป็นลม หรือชัก เนื่องจากหัวใจสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงสมองได้น้อยลง
ถ้าสิ่งหลุดมีขนาดใหญ่มักทำให้เกิดอาการเจ็บหน้าอกแปลบขึ้นฉับพลัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาหายใจเข้าลึก ๆ ต่อมาเมื่อมีการตายของเนื้อปอดร่วมด้วย ก็จะมีอาการไอออกเป็นเลือดและอาจมีไข้ร่วมด้วย
ในรายที่มีการอุดตันของหลอดเลือดแดงปอดขนาดใหญ่ (ซึ่งพบได้น้อย) เนื้อปอดจะถูกทำลายเกือบทั้งหมด ผู้ป่วยมักมีอาการหน้าเขียว ตัวเขียว และเสียชีวิตอย่างกะทันหันแบบภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะมีสิ่งหลุดอุดตันในหลอดเลือดปอด ทำให้ปอดและอวัยวะต่าง ๆ ขาดเลือดไปเลี้ยง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เนื้อปอดตาย (pulmonary infarction), ภาวะมีน้ำในโพรงเยื่อหุ้มปอด, ภาวะความดันปอดสูง (pulmonary hypertension), หัวใจเต้นผิดจังหวะ, ภาวะช็อก, หัวใจหยุดเต้น
ที่สำคัญคือ ในรายที่เป็นรุนแรงผู้ป่วยมักจะเสียชีวิตอย่างกะทันหัน
การวินิจฉัย
แพทย์จะวินิจฉัยเบื้องต้นจากอาการ ประวัติการเจ็บป่วย และการตรวจร่างกาย ซึ่งมักตรวจพบอาการหอบ ชีพจรเต้นเร็ว อาจเต้นไม่เป็นจังหวะ ฟังปอดอาจมีเสียงกรอบแกรบ (crepitation) และอาจตรวจพบอาการของภาวะหลอดเลือดดำส่วนลึกมีลิ่มเลือดร่วมด้วย
แพทย์จะทำการวินิจฉัยให้แน่ชัดโดยการตรวจพิเศษ เช่น ตรวจเลือด, เอกซเรย์ปอด, ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ, ตรวจดูการไหลเวียนเลือดในปอด (ventilation-perfusion scan, CT angiography), อัลตราซาวนด์ (duplex ultrasonography), ถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า/เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ เป็นต้น
ข้อมูลสุขภาพ: ภาวะสิ่งหลุดอุดตันหลอดเลือดแดงปอด (Pulmonary embolism/PE) อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://doctorathome.com/expert-scoops (https://doctorathome.com/expert-scoops)